Với những chị em lần đầu làm mẹ không tránh khỏi những bỡ ngỡ, vụng về và lóng ngóng khi chăm sóc con. Những lời khuyên dưới đây sẽ đồng hành cùng bạn trong quá trình mang thai và nuôi dưỡng con cái, nhất là những tuần đầu tiên sau khi sinh em bé.

• Khi mang thai: 

  

  Những kinh nghiệm bổ ích cho mẹ mang thai lần đầu

– Tránh tiếp xúc thường xuyên với lò vi sóng đang vận hành ( vì bức xạ ở lò sẽ ảnh hưởng đến thai nhi)

– Không ăn rau sống, thịt sống (kể cả beefsteak còn hồng đỏ bên trong), trứng sống. Những thứ này có nhiều vi khuẩn, vi trùng, sán..

–  Động tác khi tập thể dục phải nhẹ nhàng, chủ yếu là các bài tập yoga đơn giản, tránh luyện tập quá sức

– 3 tháng đầu cần tăng cường vitamin (uống nhiều nước cam rất tốt) vì đây là lúc các tế bào phát triển và phân tán tạo thành cơ thể em bé.

– 3 tháng giữa đi bộ nhiều nhưng không được cố sức (giúp thai quay đầu & cơ hoành  giãn nở)

– 3 tháng cuối tăng cường canxi (uống nhiều sữa tươi, fromage) vì đây là lúc xương em bé cần hoàn thiện.

– Nghe nhịp tim thai nhi bằng máy nghe tim thai BT-200 BISTOS

• Khi sinh con:

– Em bé mới chào đời, vật đầu tiên đưa vào miệng bé phải là ti mẹ, không phải ngón tay của bố hay của y tá hay ti giả. (vừa mang ý nghĩa mẫu tử nhưng cũng hình thành thói quen ti mẹ cho bé. nếu bé quen với ti giả thì sẽ không chịu ngậm ti mẹ)

– Mấy ngày đầu mẹ có thể không có sữa nhưng tuyệt đối không giao con cho y tá/bà mụ chăm/cho ăn vì họ sẽ cho con bú sữa bình, nó sẽ quên ti mẹ và sẽ khó quay trở lại ti mẹ. Hơn nữa, không có con bú – vú mẹ không được kích thích để tiết sữa nên càng làm chậm quá trình sản xuất sữa.

Mẹ mang thai lần đầu cần ghi nhớ những điều này

• Vô cùng quan trọng:

Trước khi có sữa, cơ thể mẹ tiết ra chất colostrum cực kỳ quí vì nó cung cấp chất kháng thể cho con. Chất colostrum có màu vàng tiết ra từ vú mẹ, rất ít, nhưng bé cần mút hết chất đó để có sức đề kháng tự nhiên.

Trẻ con mới sinh có thể sút vài trăm gram trong mấy ngày đầu là bình thường. Những ngày này mẹ chưa có sữa nhưng vẫn phải cho con bú mỗi khi con khóc. Trẻ càng mút ti mẹ nhiều sữa càng chóng về . Trẻ mới sinh vẫn được cung cấp chất dinh dưỡng từ cuống rốn cho nên không sợ con đói, không cho con bú bình trong 2-3 ngày đầu.

Lời khuyên chân tình nhất: trẻ mới sinh luôn phải được ti mẹ, khi trẻ khóc, bất kể ngày đêm.

• Những định kiến sai lầm:

– Vú nhỏ thì ít sữa?   <SAI> 

Vú to hay vú nhỏ đều có các tuyến sữa như nhau, khả năng sản xuất sữa như nhau. Càng cho con bú nhiều thì sữa tiết ra càng nhiều.

– Mới đẻ xong phải kiêng tắm gội.  <SAI>

Tắm gội để giữ vệ sinh thân thể, tránh nhiễm trùng vết khâu, vết mổ..

– Trẻ sơ sinh khóc là để được nựng nịu ôm ấp. <SAI>

Trẻ sơ sinh chưa thể ý thức việc khóc mè nheo hay để được ôm ấp mà nhu cầu duy nhất là ti mẹ  

• Về nhà:

Cho bé ở phòng riêng / giường riêng ngay từ ngày đầu tiên về nhà. Không cho bé nằm cùng giường với mẹ, nếu không sau này sẽ rất khó cho bé ngủ riêng, sẽ quấy khóc, ngủ không ngon khi không có mẹ.

Tháng đầu cho con bú theo nhu cầu (demand feeding) – con khóc mẹ cho bú ngay. Rồi sau đó mới tự điều chỉnh theo lịch sinh họat cho bú 2 hay 3 tiếng / lần.

Ở bệnh viện các bà mụ theo kiểu cũ hay khuyên các bà mẹ trẻ cho con bú cách 4 tiếng 1 lần. con có kêu gào vì đói thì cũng bắt chờ sau 4 tiếng mới cho bú. Đây không phải là 1 lời khuyên tốt vì nó làm hạn chế tiết sữa cho con. Nên nhớ, tuyến vú tiết sữa theo nhu cầu bú của em bé. cho bú ít thì sẽ ít sữa, mà càng cho bú nhiều sẽ nhiều sữa. Điều này cực kỳ đơn giản và dễ hiểu nhưng vẫn có người không áp dụng và kêu “ít sữa”.

• Cách cho bú để con hấp thụ sữa mẹ tốt nhất:

Sữa mẹ trong cùng 1 bầu vú có 2 loại: sữa đầu và sữa cuối. Sữa đầu nhạt thếch, loãng toẹt, để giải khát là chính. Sữa cuối mới là sữa chất lượng cao, đặc và thơm, nhiều dinh dưỡng và chất béo. Để chắc chắn là con luôn được bú sữa cuối, mẹ phải nhớ đặt con vào bên ti mà lần trước đã kết thúc ở bên đó.

Ví dụ: Trước đó con ti xong vú bên trái, lần ti sau mẹ phải đặt con vào ti bên trái để lấy hết sữa cuối bên ti trái rồi mới sang ti phải. Nếu mẹ đặt con vào ti phải ngay thì con sẽ chỉ mới hút sữa đầu (loãng) là đã no (nước) và cứ thế con sẽ mãi chỉ uống nước lã mà không tăng cân.

Uống sữa đầu mà không được uống sữa cuối còn làm cho trẻ có nguy cơ bị colic nữa. Nghĩa là trẻ bị chướng bụng do không hấp thụ được sữa mẹ và chỉ gào khóc mà không cách nào làm cho bé im được.

Thêm 1 điều quan trọng nữa là vú mẹ chỉ sản xuất thêm sữa khi vú đã cạn sữa. Nếu bé mới uống được sữa đầu đã no và lượng sữa cuối bổ dưỡng không được dùng đến thì ti mẹ sẽ không sản xuất thêm sữa nữa. Việc này sẽ làm giảm khả năng sản xuất sữa của mẹ. Không những thế mẹ còn có nguy cơ bị tắc sữa vì sữa cuối đặc không được dùng đến sẽ vón lại và gây tắc tuyến sữa.

• Nuôi Con: 

3 tháng đầu nhu cầu chủ yếu của trẻ là ăn và ngủ nên nếu đáp ứng đầy đủ nhu cầu này cùng áp dụng routine (lịch sinh họat mỗi ngày) thì nuôi con sẽ dễ dàng hơn. Những tháng đầu mẹ phải dậy cho con bú lúc 2-3h sáng là bình thường nhưng khi con nặng tầm 5 – 6kg thì có thể luyện cho con ngủ thâu đến 7h sáng.

kinh nghiệm nuôi con cho mẹ mang thai lần đầu

Cách huấn luyện cho con ngủ thâu đêm:

Trẻ sơ sinh không phân biệt được ngày và đêm nên chúng thường thức dậy lúc nửa đêm về sáng. Khi cho trẻ đi ngủ phải luôn đảm bảo phòng ngủ tối như bưng, không có 1 chút ánh sáng nào trong phòng. Ngược lại, buổi sáng thì mở hết cửa sổ ra cho ánh sáng tràn vào. Ban ngày thì bật nhạc tưng bừng, khua khoắng nồi niêu trong bếp như bình thường. Dần dần bé sẽ ý thức được rằng cứ trời sáng, nhiều tiếng động thì là thời gian thức và chơi. Khi nằm trong bóng tối có nghĩa là đi ngủ.

– Cho con bú no và đầy đủ vào ban ngày (đặc biệt là bữa cuối trước khi đi ngủ) để con có đầy đủ chất dinh dưỡng ngủ qua đêm mà không cần thức giấc (chủ yếu vì đói).

– Luyện cho con ngủ ít và ngắn vào ban ngày (7h sáng – 7h tối) để buổi tối con có thể ngủ đủ giấc.

– Khi bé tăng cân đều 200gr/tuần thì có thể cắt bú đêm. Nếu bé thức vào lúc 3h hay 4h sáng thì cho bé uống trà hạt cốm (dành cho trẻ từ 1 tuần tuổi) hoặc nước đun sôi để nguội. Dần dần tiến đến không cho uống gì vào lúc nửa đêm mà chỉ hát ru cho bé ngủ tiếp.

Thói quen xấu nên tránh:

Không ru con ngủ trên tay mẹ. Nó sẽ hình thành thói quen xấu – chỉ ngủ khi được mẹ bế và hát ru.

Chiếc ghế bouncer là vật cứu nhân của nhà này. Khi con đã được ăn no, bỉm sạch mà vẫn khóc thì đó là lúc nó cần được ngủ. Những lúc như thế không được bế ẵm mà cho con ngồi vào bouncer đu đưa, không nói chuyện, không nhìn vào mắt con. Cứ đu đưa nhè nhẹ thế con sẽ tự thiếp đi (sau 1 lúc khóc gắt ngủ).

Ngoài ra, tập cho con tự ngủ mà không cần ai ru, không cần ai vuốt ve. Việc này cần 1 vài lần để cho con khóc trên giường của nó, sau rồi nó mệt quá, ngủ lúc nào không biết. Những ngày đầu mới tập trẻ có thể khóc tới 2 tiếng. Việc này cần sự can đảm của mẹ, không ngã lòng xót con quá mà bế nó vào ngủ chung với mẹ. Dĩ nhiên phải chắc chắn là con đã được ăn no, bỉm sạch, vận động cả ngày, đến tối có 1 việc duy nhất là ngủ thôi. Ngoài ra cũng nên kiểm tra nhiệt độ cơ thể xem bé có bị sốt? ngạt mũi? v..v..

Nếu tập được cho con thói quen độc lập thì mẹ sẽ nhàn hơn rất nhiều, không phải lúc nào cũng bế con trên tay, chẳng làm được việc gì khác. Nhiều mẹ hay có thói quen bế trẻ con, mẹ bế mỏi tay thì truyền cho bà bế… Việc này không hề tốt chút nào mà chỉ tạo thói quen cho trẻ luôn đòi được bế, cả khi lớn đến 3-4 tuổi.

Trên đây là những kinh nghiệm bổ ích cho việc mang thai lần đầu, hy vọng những chia sẻ trên sẽ giúp các mẹ bầu biết được mình nên làm những gì tốt nhất cho sức khỏe của bản thân và em bé. Chúc các mẹ bầu luôn luôn vui vẻ và thông thái!